Rhizomanie, één van de belangrijkste ziekten bij de suikerbiet, wordt veroorzaakt door een virus (Beet Necrotic Yellow Vein Virus) dat op de biet wordt overgedragen door een parasiet van de wortelharen (Polymyxa betae).
Ze veroorzaakt met name een overdadige en chaotische woekering van de wortelharen ten koste van de biet, en kan zeer lage suikergehaltes veroorzaken.
Verspreiding
De ziekte wordt voor het eerst in de jaren '50 in het noorden van Italië vastgesteld. Ze verspreidt zich snel in Europa en de rest van de wereld. De ernst van de schade en de afwezigheid van een bestrijdingsmiddel doen even vrezen dat men in de sterkst getroffen gebieden met de suikerbietenteelt moet stoppen. In het begin van de jaren '80 komt de eerste rhizomanieresistente variëteit op de markt: Rizor, ontwikkeld door SES (nu SESVanderHave), redt de bieten in de getroffen gebieden.
In 2008 halen de rhizomanietolerante variëteiten dezelfde suikeropbrengst/ha als de niet-tolerante variëteiten zodat men nu in talrijke landen alleen nog rhizomanietolerante variëteiten zaait. Momenteel komt rhizomanie overal ter wereld voor. In Europa zijn bijna alle suikerbietenregio's getroffen door de ziekte, met inbegrip van Scandinavië. In Engeland is rhizomanie duidelijk aanwezig, maar men gebruikt nog niet in alle streken de tolerante variëteiten.
Symptomen
De symptomen van rhizomanie verschijnen vaak in de vorm van haarden in de velden:
1. Aan de bladeren
- vanaf juni: verwelking, in het bijzonder tijdens de warmste uren van de dag
- op het einde van de zomer: lichtgroene bladeren
- de nieuw gevormde bladeren zijn smal; hun bladstelen zijn lang en opgericht
- zeer zelden: vergeling en necrose ter hoogte van de bladnerven
2. Aan de wortel (op het einde van de groeiperiode)
- vernauwing van het onderste deel van de wortel
- ontwikkeling van dichte en donkere wortelharen ten koste van de biet
- binnenin de wortel worden de vaatbundels bruin en sterven ze af.
- soms ontwikkeling van verticale zijwortels
Naargelang de gevoeligheid van de variëteit, de hoeveelheid inoculum in de grond, het type virus, de weersomstandigheden (de ziekte wordt bevorderd door een warm en vochtig klimaat) en de periode van besmetting, kan de ziekte bijzonder ernstige schade veroorzaken: daling van het suikergehalte, rendementsverlies, toename van de grondtarra en verminderde extraheerbaarheid.
Bestrijding
Tot op heden bestaat er geen enkele chemische behandeling tegen rhizomanie. Het enige efficiënte bestrijdingsmiddel is het zaaien van een ziekteresistente variëteit. Men raadt ook aan om enkele agronomische maatregelen toe te passen: voldoende drainage, behoud van een goede bodemstructuur, doordachte irrigatie, zo veel mogelijk het verplaatsen van grond vermijden enz.
