Stikstof in de bietenteelt: een gebalanceerd bemestingsbeleid

Dirk Hyndrikx, Crop Solutions Engineer bij SESVanderHave, licht een tipje van de sluier met betrekking tot het onderzoek van SESVanderHave over stikstof in de teelt van suikerbieten.

Door ervoor te zorgen dat gedurende het groeiseizoen op het juiste moment de gepaste voedingsstoffen in voldoende mate aanwezig, verzekert de teler zich van een goede opbrengst en kwaliteit. Zowel een tekort als een overmaat aan bemesting kan een nadelig effect hebben. Een overmaat aan nutriënten kan daarenboven een belangrijke bron van lucht-, bodem- en waterverontreiniging vormen en ook negatieve gevolgen hebben voor zowel de biodiversiteit als het klimaat.

Bij suikerbieten bepaalt de hoogte van de stikstofbemesting mee het rendement van de teelt. Te weinig stikstof is nadelig voor de wortelopbrengst. Een te hoge beschikbaarheid van stikstof, zeker in latere groeistadia, is dan weer nadelig voor het suikergehalte en betekent een verhoging van de onzuiverheden (K, N en Na) wat de winbaarheidsindex (WIN) en daarmee ook de financiële opbrengst negatief beinvloedt.

Tegen 2030 streeft Europa met zijn ‘farm-to-fork’-strategie naar een vermindering van nutriëntenverlies met 50%. Het gebruik van meststoffen zal hierbij wellicht met minstens 20% moeten dalen. Bij de teelt van suikerbieten is al gekend dat rijenbemesting een besparing van 15% tot 30% kan opleveren. SESVanderHave onderzoekt daarnaast het potentieel van zijn genetica om hierop in te spelen. Rassen die een lagere stikstofbehoefte hebben kunnen hiertoe ook bijdragen.

Er wordt ook meer en meer gesproken over ‘carbon footprint’ – de koolstofafdruk van de suikerproductie. Voor suikerfabrieken wordt een nog efficiënter energiegebruik tijdens het transport en productieproces van groot belang. Verder kan het productieproces baat hebben bij een optimale winbaarheid. Deze wordt naast bemesting beïnvloed door tal van andere factoren zoals groeiomstandigheden (bv. droogte), insectendruk of (blad-)ziekten. Klimaatverandering en verminderde beschikbaarheid van gewasbeschermingsmiddelen spelen hierin ook een belangrijke rol. Tijdens de teelt zelf moet de aandacht vooral gaan naar de bemesting en in het bijzonder naar het gebruik van minerale stikstofmeststoffen. Minerale stikstofmeststoffen worden geproduceerd op basis van aardgas waarbij 80% als grondstof en 20% als energiebron wordt gebruikt. Minerale stikstofmeststoffen leveren als dusdanig een relatief grote koolstofafdruk. Ook hier kunnen rassen met een hoge stikstofefficiëntie of een lagere stikstofbehoefte een bijdrage leveren.