Verontrustend nieuws vanuit Duitsland!

De afgelopen jaren heeft zich in Duitsland een ziekte verspreid die een grote impact heeft op de teelt van suikerbieten in de betreffende regio’s. De ziekte SBR (Syndrom Basses Richesses) is een bacteriële infectie die wordt overgebracht door een cicade (planthopper).

De ziekte dook in 2008 op in Zuid-West-Duitsland en heeft zich van daaruit uitgebreid naar andere gebieden in Duitsland. De ziekte is ook aanwezig in Zwitserland. In de geïnfecteerde gebieden kunnen alleen suikerbietenrassen die resistent zijn tegen SBR succesvol geteeld worden. De schatting is dat er in 2023 in totaal 60.000 ha reeds besmet is met SBR.

In 2023 werd een tweede ziekte waargenomen in Duitsland: RTD (rubbery taproot disease). Bij de meeste getroffen velden werd deze ziekte gevonden in combinatie met SBR.

Wat zijn SBR en RTD?

• SBR wordt veroorzaakt door het Y-3 Proteobacterium.
• RTD wordt veroorzaakt door Stolbur phytoplasma.

Beide bacteria worden overgebracht door een cicade (Pentastiridius Leporinus) die de bacterie bij zich draagt. Een infectie kan leiden tot zeer grote verliezen aan witsuiker per hectare. De ziekte is te herkennen aan gele (oudere) bladeren, bladeren met lancetvormige hergroei en wortels met bruine vaatbundels. Kenmerkend is dat volledige percelen geel verkleuren.
Velden die geïnfecteerd zijn met RTD tonen een duidelijke verwelking van de bladeren en een typische rubberen wortel.

Wat zijn gevolgen voor de opbrengst?

• Een verlaagd suikerpercentage, tot 5% absoluut verlies.
• Een significant lagere wortelopbrengst.

Dit resulteert in een lagere witsuikeropbrengst tot 50%.

Bedreigen deze ziektes ook de Nederlandse markt?

Door de afgelopen warme zomers hebben deze ziektes zich steeds meer kunnen uitbreiden. Het afgelopen seizoen zijn er opnieuw een aantal alleenstaande gevallen bijgekomen die een verplaatsing naar het westen laten zien.

De cicade die de ziekte kan overdragen komt wijdverspreid in Europa voor, zelfs in Nederland. In Nederland hebben we echter nog geen infecties met SBR of RTD vastgesteld.

In onderstaande afbeelding wordt de levenscyclus van de cicade weergegeven.

Goed om te weten is dat wintergraan een belangrijke rol speelt in de instandhouding van de ziekte. Dit voornamelijk wat betreft de y-3 proteobacterium. Wat betreft Stolbur phytoplasma (gummy bieten), wordt dit gemakkelijker in stand gehouden in een bouwplan met aardappelen.

Bietenteelt blijft mogelijk in de geïnfecteerde gebieden, maar enkel als men gebruik maakt van een tolerant ras. SESVanderHave is er in Duitsland in geslaagd een tweetal rassen te registreren die SBR-tolerant zijn: Fitis en Hibou. De gewaskeuze kan mogelijk een invloed hebben op de verspreiding van de ziekte.
Helaas zijn er geen chemische middelen om de ziekte te bestrijden.